Riga en omgeving (ca. 450 kilometer)

woensdag 15 t/m zondag 19 mei
Riga! Een mooie start voor een nieuwe aflevering van het reisverslag. Ik eindigde in de Golf van Riga met schrijven, en we eindigden met de boot in de jachthaven op het randje van het centrum van Riga, ongeveer 7 mijl de rivier op. Het was er bepaald niet druk, en we werden enthousiast welkom geheten door diverse mannen die in de haven op de een of andere manier aan het werk waren. Alles was weer achter gesloten hekken, met 24 uur bewaking, en naast de haven was een rangeerlijn van goederentreinen, die veel herrie maakte. Maar opnieuw wat een service; de technische man van de haven had ons ongeveer geadopteerd en alles kon geregeld. Leeg vat nodig voor diesel, kompas repareren, auto huren, diesel tanken? U roept, wij regelen. En gewoon als service, niks ervoor terug willen of bijbedoelingen. Hier kan je leren wat gastvrijheid is!
Op woensdagmiddag doen we nog een eerste rondje stad, om de sfeer te snuiven, een internetcafe te vinden en een supermarkt. De stad voelt goed, en we verheugen ons er al op om verder rond te snuffelen. Opnieuw bevalt vooral de vriendelijke sfeer prima; waar wordt je als grijzende toeristen door 2 puberjongens van het beschaafde skate-type begroet met een half giechelig en half vriendelijk 'welcome to Riga'? Eigenlijk kunnen we al dat slot en grendel en bewaking werk niet erg plaatsen, want het lijkt ons vooral een rustige en overzichtelijke stad.

Riga, 2 van de 3 broeders, links het architectuurmuseum

Op donderdag is het weer definitief ingestort, harde noordwestenwind en regenachtig. Daarnaast had Wietze in Mersrags ontdekt dat de dieselleidingen weer eens bijna verstopt waren, en er dus vuil in de tank zit. Deze combinatie brengt ons er toe een dagje te classificeren: tank leegmaken (200 liter diesel in een vat door een zeef gieten), tank schoonmaken en daarna een uur lang schoonspoelen, gefilterde diesel weer in de tank hevelen. Je bent er een dagje mee bezig maar het is nuttig en dus dankbaar werk; we halen er grote proppen vuil uit en het voelt vooral veilig. Na deze actie rekenen we uit dat we veel geld hebben verdiend deze dag, en dus zeker een etentje in de stad. We eten simpel maar lekker in een gezellige tent.

Riga, Jugendstil

Vrijdag besteden we aan het bekijken van Riga. Het is een klein centrum, eigenlijk meerdere pleinen die door straten aan elkaar zijn verbonden. We wandelen rond, gaan met de lift omhoog in de St. Peter kerk (mooi uitzicht, verder beetje toeristen melken), wandelen verder rond, drinken koffie, lunchen, wandelen over de enorme markt, zetten de bestanden voor verslag 5 voor Arie op de e-mail. Hoogtepunten wat mij betreft de Jugendstilpanden, het Domplein en de totale sfeer van Riga. En last but not least het architectuurmuseum dat gevestigd was in een bezienswaardig oud pand, waar niks was, maar we natuurlijk weer gastvrij werden ontvangen: leuk dat jullie er zijn, we hebben alleen geen tentoonstelling, maar kijk gerust rond.

Riga, plein bij de Sint Peter

Na een nacht met veel regen staat om 9 uur aan de haven de autoverhuur met een helblauwe auto gereed en vertrekken we voor twee dagen sight seeing het land in. In Litouwen was ons dat goed bevallen; we hebben hier twee dagtochten gepland, zaterdag naar een natuurpark ten oosten van Riga, en zondag naar het zuiden. Omdat de afstanden klein zijn, slapen we gewoon aan boord. Als we de auto 's nachts maar achter slot en grendel zetten, zegt de autoverhuurder! En we krijgen er zo'n los stuurslot bij.
Het weer is koud en nat, met van die helblauwe luchten tussen de buien in. Eigenlijk liggen we gewoon verwaaid, want het loeit af en toe een stevige noordwest 7, maar het is gewoon toeval; we hadden deze stop toch al gepland. Maar met zulk weer is een auto lekker comfortabel dus het komt allemaal weer goed uit.
De trip zaterdag begint met redelijk veel zon; we vertrekken naar Sigulda en het Gauja nationale park, bijgenaamd het Zwitserland van Letland. Wij hebben meer Zuid Limburg en Valkenburg associaties. Het is wat heuvelachtig, parkachtige natuur, en de bezienswaardigheden zijn matig interessant. De kastelen zijn of bijna onherkenbare ruines, of met groffe hand herbouwde bakstenen nep-gebouwen. In het park doen jongeren in maliënkolder aan bijlwerpen en boogschieten, dat soort werk. En de grootste grot van Letland blijkt een klein grotje te zijn van hooguit 20 meter diep. We amuseren ons kortom uitstekend, lunchen in een echte oostblok-eetzaal met gehaktballen en aardappelen, en zoals altijd op dit soort reisjes zijn er toch onverwachtige echte belevenissen. Zoals een mooi dal bij een bezienswaardige rots, waar veel families zitten te picknicken, en een pontje over de rivier, bij een onverharde weg, dat nog geheel op handkracht wordt bediend. We parkeren bij thuiskomst de auto braaf achter de hekken bij de haven, en bereiden ons vast voor op zondag.

De handbediende pont bij Litgane

Zondag vertrekken we op tijd naar Pilsrundale: een barok paleis van de hertogen van Courland, gebouwd door Rostelli, de barok-architect van o.a. het winterpaleis in St. Petersburg. We stoppen eerst in Bauska, eigenlijk voor koffie, maar dat is er niet. Wel is er een middeleeuws kasteel, dat nu wordt gerestaureerd. We worden welkom geheten door een lieve oma achter de kassa, en een lieve jongeman die ons rondleidt door de bouwplaats en de expositie, die bestaat uit wat gevonden stenen en tegels en wat foto's en tekeningen van het oude kasteel en zijn bewoners. Het stelt allemaal nog niet zo veel voor, maar de aandacht en de intentie waarmee blijkbaar wordt gewerkt, en de persoonlijke rondleiding, maken dat je vrolijk wordt van Bauska. Er komen nog niet zo veel bezoekers, zegt onze gids, maar het begint een beetje. Allemaal op naar Bauska!

Bauska, op de toren van het fort

Het paleis Pilsrundale staat als een verdwaalde bonbondoos in het vlakke boerenland van Zemgale, het zuidelijke deel van Letland. Er is al veel aan gerestaureerd, maar er is ook nog veel te doen. De buitenkant is fraai en zorgvuldig ontworpen, de binnenkant is barok, overgaand in rococo. Op oversloffen schuiven we over de prachtige parketvloeren van mooie barok naar troelerige rococo-roosjes; Versailles in het klein. Het is wel een echte bezienswaardigheid en voor Letland, naast Riga, een publiekstrekker; bij ons vertrek komt een buslading fransen binnen dus het verschijnt op de toeristenkaart.

Pilsrundale, de entree

Op de terugweg gaan we door het binnenland, over de onverharde wegen, langs Jelgava, met weer een paleis van Rostelli, maar dat is (gelukkig) dicht. Daarna over asfalt vol gaten (kan je beter onverhard hebben) naar de badplaats van Riga, Jurmala. In Jurmala flaneert zo te zien welgesteld Riga in de zon door de hoofdstraat, en strijken wij neer op een trendy terras voor een biertje en een late lunch. Daarna nog even naar het strand, en we verwonderen ons over alle oude grote houten villa's die vooral leeg lijken te staan, met af en toe een nieuw suikerpaleis of een enkele prachtig opgeknapte oude er tussen. Waarom zou juist hier, langs zee, zo veel leeg staan? Het strand is echt badstrand, met prachtige kleedhokken.

Jurmala, het strand

Weer terug aan boord krijgen we aan het eind van de middag bezoek van Ojars (de letse kotterclubber) met zijn vrouw en dochtertje. We drinken een biertje en Ojars vertelt over het leven in Letland. De problemen van een beginnende democratie in een land dat bijna nooit zelfstandig is geweest (alleen tussen 1919 en 1939 was er eerder een zelfstandige Letse staat), met corruptie en zelfverrijking van politici, van economische onzekerheid en van het ingewikkelde vraagstuk van de grote russische minderheid (ruim 30%)en hun positie in Letland. En de lege panden in Jurmala komt door de zeer hoge pacht die voor de grond moet worden betaald; dat kunnen maar heel weinigen zich veroorloven.

Riga – Skulte – Salacgriva (26 en 27 mijl, 2 keer 4,5 uur)

maandag 20 en dinsdag 21 mei
We waren al aan het kijken of we weer wat verder konden, en zie, de wind neemt af en we durven onze neus richting noorden in de Golf van Riga te steken. Buiten staat er meer zee dan we hadden verwacht, maar onze koers is voldoende dwars op de golven om harde klappen te voorkomen, hoewel we wel een paar rare rollers maken. Maar ach, 26 mijl is ook geen afstand om echt wakker van te liggen, de wind neemt steeds verder af (en daarmee neemt in de Oostzee ook onmiddellijk de golfhoogte af) en we hobbelen halverwege de middag Skulte binnen, een wat verkommerd haventje waar we aan een drijvend roestig ponton op een vissersplek komen te liggen. Een zenuwachtige dame komt ons melden dat om 7 uur vanavond de directeur langs zal komen, maar die hebben we nooit gezien verder. Omdat we vandaag merkten dat sturen met een kompas toch wel eenvoudiger is, zetten we dat weer in elkaar. Het ziet er nu prachtig uit, koper geschuurd van binnen en met rvs-boutjes gemonteerd, en het hangt weer.
Skulte is een verzameling huizen en flats, zonder een duidelijk centrum. In de steeds meer schijnende zon (de barometer vliegt omhoog) gaat Wietze in de avond op de fiets nog op zoek naar het aangrenzende stadje, maar ook dat heeft hij nooit gevonden. Dag Skulte!

Skulte

Een dag later, in Salacgriva, dachten we met weemoed terug aan Skulte. Salacgriva was uitgesproken vies, met rokende schoorstenen, de boot die daar van tijd tot tijd precies in lag, en voor het eerst geen vriendelijke mensen. Komt door die rook, denk ik. Waar we eerst wilden aanleggen was een grote visfabriek, waar veel consternatie ontstond en toen eindelijk een engels sprekend persoon was gevonden, het tarief voor de ligplaats aan de kade 20 dollar bleek te zijn. Dat dachten we niet, en we hebben De Hoop toen toch maar tegen de jachtensteiger aangeplakt, die 10 dollar zou kosten, maar waar we nooit een havenmeester hebben gezien. In de winkel werd zo waar voorgedrongen, we waren geheel verbaasd. Uitzondering waren de drie schattige dames in de toeristeninformatie, maar ook zij konden van Salacgriva niet meer maken dan het is. Het wordt tijd voor een nieuw land, morgen.

Salacgriva

Riga – Skulte, De gevaren route
Skulte – Salacgriva, De gevaren route

Salacgriva – Pärnu (40 mijl, 7 uur)

woensdag 22 en donderdag 23 mei
Het land uit betekent echt uitklaren, en paspoorten laten stempelen. Wietze gaat dat regelen en als hij terug is en we voor negenen klaar staan om te vertrekken, verschijnt ineens een man in pak met zeer donkere zonnebril op, die de mayor van het dorp blijkt te zijn en graag wil dat we een dagje decoratief blijven liggen vanwege een promotiefilm voor de Letse tv. Hij was zelf al een erg decoratief boeverig type, en we vonden Salacgriva toch niet een extra dag waard. Bovendien verpestte Wietze het humeur van de burgemeester door te vragen of hij de harbourmaster was. Kortom, op naar Eesti (Estland). Samenvattend: Letland was fantastisch, mooi en lieflijk, boeiend, gastvrij en blij met buitenlandse bezoekers, af en toe verkommerd en armoedig, met resten uiterst smerige industrie, maar naar het lijkt vol zin in het nieuwe.

Parnu

40 mijl varen over een blakke zee in de stralende zon vraagt om een strakke discipline. Een uur op een uur af, zowel wat sturen als wat zonnen betreft. Het laatste uur is even getweëen opletten vanwege de hoge dichtheid drijvende visnetten; hier en daar moeten we een beetje slingervaren om er tussen door te kunnen. De jachthaven in Pärnu heeft drijvende steigers met ankerboeien om je boot aan vast te maken, en dat is toch wat klein voor ons. Maar de gehele gastensteiger is leeg, dus daar kunnen we op z'n hollands dwars tegenaan. Het zal echt ankeren worden van de zomer als er wel andere jachten op pad zijn. Maar de jachthaven van Pärnu is wel een heuse jachtclub, met clubhuis en riante douches, en met plaatselijke jachten die een wedstrijd hebben en voor onze neus de een na de ander voor de wind binnen komen zeilen.

Parnu

Aan het stadje en aan het strand besteden we onze donderdag. Er zijn nog veel oude houten huizen, en alles ziet er welvarender en opgeruimder en vooral veel schoner uit dan in Litouwen en Letland. Estland ligt duidelijk voor op haar Baltische zusjes; maar de Esten krijgen dan ook veel steun van Zweden en vooral van Finland. De taal is ook echt anders, verwant aan het Fins, en de huizen zijn nu definitief scandinavisch, tot en met het noorse rood wat we van daar kennen. We bekijken wat er te zien valt, doen uitgebreid boodschappen in een grote supermarkt, bakken een paar uur in de zon op het strand en nemen toch maar geen modderbad (te veel een ziekenhuissfeertje, wie weet wie er voor je in de modder heeft gezeten), en gaan 's avonds uit eten bij de pizzeria op het terras in de zon. We zijn een beetje geblakerd; is dit wel het noorden?

Parnu


De gevaren route

Pärnu – Kihnu (21 mijl, 3,5 uur)

vrijdag 24 en zaterdag 25 mei
We verlaten opnieuw in stralende zon Pärnu voor een klein ritje naar het eilandje Kihnu, nog in de golf van Riga. Opnieuw slalommen we om de visnetten heen, vooral omdat de eindvlaggetjes niet erg consequent zijn neergezet. Het is opletten geblazen, want het zijn drijfnetten en je kan er dus echt niet overheen.
Kihnu is een eilandje van zo'n 7 kilometer lang en 4 kilometer breed, bewoond door een klein aantal families die er boeren en wat vissen. We leggen aan aan een kade in volledig windstil weer en stralende zon, en doen een poging het eiland per fiets te verkennen. Stoffige droge zandwegen zijn niet geschikt voor fietsen, dus al snel geven we het op, brengen de fietsen weer aan boord, en wandelen de 6 kilometer naar de vuurtoren op de zuidpunt van het eiland, een hele mooie voor de collectie van Wietze. Het eiland is prachtig, alles staat volop in bloei. Maar het valt me toch wat tegen, het heeft toch meer van de sfeer van het vaste boerenland en is minder specifiek eilanderig dan ik had verwacht. Maar vooral de kusten zijn weer prachtig van kleur en sfeer.

Kihnu

's Avonds gaat het ineens hard waaien uit de enige richting waaruit het niet moet omdat de haven van die kant geheel onbeschut is. We liggen gelijk gemeen te stuiteren; de golven in de Oostzee lopen niet door als de wind ophoudt, maar ze zijn er dus ook direct als de wind opsteekt. Na een erg onrustige nacht breekt om half zeven met een harde knal de achtertros, maar het lukt om de boot weer in bedwang te krijgen. Helemaal voor in de haven is een wat rustiger plek met meer beschutting; we verhalen de boot met behulp van de havenmeester en ik ga eerst twee uur slaap inhalen. Nu we wat rustiger liggen, en de wind ook wat draait en flink afneemt, blijven we lekker liggen, wandelen wat om de noordpunt van Kihnu en luieren verder wat. Het weer lijkt wat te gaan veranderen; het wordt langzaam grijzig in de lucht, en de wind gaat wat meer naar de zuidhoek.

Kihnu, aan de noordkust ook nog wat vissers...

Kihnu – Virtsu – Orissaare (39 en 25 mijl, 7 en 4.5 uur)

zondag t/m dinsdag 26 t/m 28 mei
We verlaten Kihnu in nevelig grijs weer, met weinig wind die richting zuidoost lijkt te draaien. We doen een zeilpoging, maar met zo weinig wind heeft het nu eenmaal echt geen zin. Plan is de westelijke eilanden van Estland, op een eiland een handig gelegen haven uit te kiezen en van daaruit verder rond te kijken. We leggen eerst aan in Kuivastu, op Muhu, maar daar liggen we erg raar met de voor- en achterpunt aan een betonnen muur met een groot gat ertussen. We besluiten dus maar even naar de overkant te gaan, en krijgen voor het eerst echte mist, nog wel wat zicht maar niet veel. En er varen op dit traject ook grote witte ferries, dus even opletten. Virtsu heeft wel een goede ligplaats, aan de buitenkant langs de drijvende steiger van de jachthaven. Na een korte wandeling komen we terug en ligt er voor het eerst een buurman naast ons; en wit motorschip van het type snel (kruissnelheid 15 mijl, topsnelheid 25 mijl!) en comfortabel, met twee uiterst vriendelijke zwitsers aan boord die veel varen met hun boot. Ze blijken ook in St. Petersburg te zijn geweest, uiteraard met Vladimir Ivankov (die voor ons en volgens mij ongeveer voor alle jachten die die kant op gaan de uitnodigingen en verdere zaken in St. Petersburg regelt) en we krijgen een brief en geschenk voor hem mee. Virtsu is verder weer zo'n dorp zonder centrum, met best mooie huizen langs de kustlijn, en verder is de haven schandalig duur terwijl er geen enkele voorziening is.

Virtsu

De volgende ochtend vertrekken we opnieuw in de zon (de barometer loopt weer op) en vrijwel zonder wind naar Saaremaa, het grootste eiland waar ook het meeste te zien is. We hebben als basis Orissaare uitgekozen en dat blijkt geen foute keus. Het is er niet erg diep dus we liggen wat in de modder en ook een beetje scheef langs de kade, maar de dame van de Jachtclub is een geweldige gastvrouw. Weer de eerste van het seizoen (dat houdt eens op) en dus onmiddellijk de eerste nacht gratis, de vlaggenmasten worden snel in ere hersteld om de vlag op te hangen, en ook hier kan weer alles geregeld worden. Dus hebben we dinsdag de auto van het meisje achter de bar te huur voor een realistische prijs, en kunnen we weer een dagje de omgeving verkennen. En ach, zo'n beetje stuurspeling rijdt juist wel lekker op onverharde hobbelwegen.

Karja (Saaremaa)

Saaremaa is een mooi eiland, we hebben wat tips gekregen om rond te kijken, en verder blijft de Lonely Planet een uitstekende reisgids. We bezichtigen achtereenvolgens 5 windmolens op een rijtje (beetje mal toeristisch), een indrukwekkend verstild kerkje, een grote krater van een meteorieteninslag (apart) en vervolgens gaan we naar de hoofdstad Kuressaare. Ditmaal wel met een echt (klein) centrum en met het best bewaarde middeleeuwse kasteel van de Baltische Staten. Het is inderdaad een leuk kasteel, met een zeer uitgebreide en interessante tentoonstelling over de hele geschiedenis van het eiland, helaas alleen in het Ests en Russisch, en met te summiere engelse samenvattingen. Daar wordt wel aan gewerkt, begreep ik later.
We lunchen lekker op een terrasje in de stad, en bekijken ook nog een stukje west- en noordkust. Nadat we de auto weer hebben afgeleverd, eten we wat bij de jachtclub en converseren nog wat met drie engelsen, een fin en een est, en vooral met de dame van de jachthaven. Een leuke plek om een aangename dag en het verblijf op Saaremaa te beeindigen.


Kuressaare

Pärnu – Kihnu – Virtsu, De gevaren route
Virtsu – Orissaare, De gevaren route

Tijd voor wat overzicht... Rostock – Pärnu, De gevaren route

Er zijn meer foto's bij dit verslag...